dinsdag 15 januari 2013

Literatuur of lectuur? "Het gouden ei" van Tim Krabbé


  1. Algemeen
    • Tim Krabbé, "Het gouden ei"
    • Amsterdam, oktober 2010, 33e druk (eerste uitgave in 1984)
    • 93 bladzijdes
    • Thriller
    • Samenvatting: 1. Rex gaat met Saskia op vakantie en ze moeten onderweg tanken. Een uur nadat Saskia drinken is gaan halen, raakt Rex ongerust. Saskia blijkt spoorloos verdwenen.
      2. 8 jaar later is Robert met Lieneke op vakantie in Italië. Hij vraagt haar ten huwelijk. Hij denkt nog steeds vaak aan Saskia en Lieneke merkt dit. Ze weet niet hoe ze hierop moet reageren.
      3. Raymond Lemorne sprong op z'n 16e van een hoog balkon af waarbij hij zijn arm en been brak. 21 jaar later redde hij een meisje uit het water die dreigde te verdrinken. Hij vroeg zich toen af of hij in staat was een misdaad te plegen. Die begon hij voor te bereiden: een afgelegen weekendhuisje, hij kocht chloroform, een pistool en ging toen op jacht om een jonge vrouw te strikken. Dit lukte uiteindelijk.
      4. Weer later, Rex en Lieneke zijn niet getrouwd, er is nog wel "iets". Rex wordt geïntrigeerd en gestalkt door ene Sandra. Dan wordt Robert benadert door Lemorne, die kan hem laten zien wat er met Saskia is gebeurd. Alleen laten zien, niet vertellen, en Rex zal het niet overleven. Rex stemt in mee te gaan. Lemorne rijdt naar "het" tankstation, waar Rex een slaapdrank toegediend krijgt. Wanneer hij wakker wordt, is hij levend begraven.
      5. Lieneke raakte ongerust omdat ze niks meer van Rex hoorde, en waarschuwde politie. Van zowel Rex als Saskia is nooit meer iets vernomen. 
  2. Literair gewicht
    • Lezer is personage: In hoofdstuk 1, 2 en 4 lees je het verhaal alsof je Rex bent. Hoofdstuk is beschreven vanuit het oogpunt van Raymond Lemorne en hoofdstuk 5 beleef je alsof je Lieneke bent. Dit is een duidelijk kenmerk van literatuur. 
    • Veel plaats voor de verbeelding van de lezer: na Saskia's ontvoering is er veel plaats voor de verbeelding van de lezer. Door wie, waarom en hoe is ze ontvoerd? Leeft ze nog? Maar later in het boek wordt daar op teruggekomen en wordt hier concreet antwoord op gegeven, wat dat betreft neigt het boek een beetje naar lectuur. 
    • Tijdslagen: van hoofdstuk 1 naar 2 gaan 8 jaar voorbij, daar wordt een sprong in de tijd gemaakt. Verder is het begin van hoofdstuk 2, waarin Raymond vertelt dat hij op z'n 16e van een hoog balkon afsprong, een flashback van Raymond. Tot slot verschilt het tempo. De ontvoering van Saskia duurt één dag, terwijl het levensverhaal van Raymond Lemorne 23 jaar overspant. Daarom vind ik het boek erg literair.